بررسی قلمرو مصداقی کودک آزاری از منظر برساخت‌گرایی اجتماعی

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
1 استادیار پژوهشکده مطالعات تطبیقی حقوق پژوهشکاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران
2 استادیار گروه مطالعات زنان دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرّس، تهران، ایران
چکیده
مطابق نظریه گفتمان، حقایق و رویدادها از طریق گفتمان و مجموعه­ای از معناها، تصورها، استعاره­ها و غیره بازنمایی می­شوند. در این معنا، زبان، حقیقت را ایجاد می­کند و تغییر می­دهد؛ به این معنا که با زبان می­توان برداشت­های متنوعی از یک رویداد داشت و به دنبال آن مجموعه متفاوتی از گفتمآنها حاصل می­شود؛ بنابراین، جهان اجتماعی محصول گفتمآن ها است. این موضوع، بر اساس نظریه برساخت­گرایی اجتماعی که در نقطه مقابل ذات­گرایی، ساختار واقعیت را جدا از ذهن انسان نمی­داند، به این معنی است که برخی پدیده­های اجتماعی مانند برخی جرایم ساخته و پرداخته ذهن بشر و تحت تأثیر شرایط زمانی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی خاص تولید می­شوند و نمی­توان جز در موارد خاص به عنوان یک واقعیت قدسی و تغییر ناپذیر به آن نگریست. بر این اساس، این پژوهش که از نظر نوع، کیفی و به لحاظ روش توصیفی ـ تحلیلی است، با به کارگیری روش تحلیل گفتمان و به منظور تشریح و بازبینی فهم­های بدیهی انگاشته شده در خصوص قانون حمایت از کودکان و نوجوانان (مصوب 1381) به دنبال بررسی امکان برساخت­زدایی از تعریف کنونیِ پدیده کودک­آزاری (تجدیدنظر) و افزودن بر قلمرو مصداقی آن است. مهم­ترین نتیجه تحقیق حاکی از آن است که بیشتر جرایم و از جمله کودک­آزاری و حتی تجویز کودک­همسری (موضوع ماده 1041 قانون مدنی)، برساخته­های اجتماعی قدرتمند و ماهرانه از واقعیت­های اجتماعی­اند که پیوسته امکان برساخت­زدایی از آنها امکان­پذیر است تا از این طریق، مجالی سیاسی، فرهنگی و اجتماعی به دیگر برساخته­های ممکن از آن پدیده داده شود که قرابت بیشتری با نفع عامه داشته باشد.
کلیدواژه‌ها

موضوعات


1. Berger, Peter L. and Luckmann, Thomas, The Social Construction of Reality: A Treatise in the Sociology of Knowledge, Anchor Books, 1966.
2. . Best,Joel, Constructionism in Context, In: best, Joel (ed), Image of Issues: Typifying Contemporary Social Problems, New York: Aldine, 1995.
3. . Best, Joel, Theoretical Issue in the study of social problem and Deviance,In: Ritzer, George. ed, handbook of social problems:A Comparative international perspective. Thousand oaks, CAL sage, 2004.
4. Henry, S, social construction of crime, In J.Miller (Ed), 21 st century criminology: A reference handbook, thousand oaks :sage publication, 2009.
5. Quinney, Richard, The social Reality of Crime, with a new Introduction by A.Javier Trevino, New Brunswick and London; Transaction Publishers,4th edition, 2009.
6. Spector , Malcolm . & John . Kitsuse., Constructing Social Problems, New York: Aldine de Gruyter, 1987[1977] .