دوره 1، شماره 1 - ( 1400 )                   جلد 1 شماره 1 صفحات 88-61 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Rahmanian H, Roustaie M, Habibzade M J. Criminalizing the Offences against the State Rethinking about the Foundations in light of Moral, Jurisprudential and Legal principles. clcm 2021; 1 (1) :61-88
URL: http://clcm.modares.ac.ir/article-44-45120-fa.html
رحمانیان حامد، روستائی مهرانگیز، حبیب زاده محمدجعفر. جرم‌انگاری اقدام علیه حکومت؛ بازاندیشیِ مبانی در پرتو اصول اخلاقی، فقهی و حقوقی. مدرس حقوق کیفری و جرم شناسی. 1400; 1 (1) :61-88

URL: http://clcm.modares.ac.ir/article-44-45120-fa.html

جرم‌انگاری اقدام علیه حکومت؛ بازاندیشیِ مبانی در پرتو اصول اخلاقی، فقهی و حقوقی
حامد رحمانیان*1، مهرانگیز روستائی2، محمدجعفر حبیب زاده3
1- دکترای حقوق کیفری و جرم‌شناسی، قاضی دادگستری و مدرّس دانشگاه، تهران، ایران ، hamed403@yahoo.com
2- استادیار گروه حقوق دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
3- استاد گروه حقوق کیفری و جرم‌شناسی دانشکده حقوق دانشگاه تربیت مدرّس، تهران، ایران
چکیده:   (1734 مشاهده)
قانون‌گذاران در فرایند جرم‌انگاری که عبارت است از توسّل به ابزار کیفر برای رسیدن به اهدافی مشخّص، ممکن است در تنگنای «هدف، وسیله را توجیه می‌کند» قرار بگیرند. این خطر در جرم‌انگاری اقدامات علیه حکومت بیش از سایر جرایم نمود دارد؛ زیرا حکومت با استفاده از کیفر برای حفظ خود در مظانّ استفاده ابزاری از کیفر یا ماکیاولیزم کیفری یا جدایی اخلاق از سیاست کیفری قرار می‌گیرد. این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی نشان می‌دهد توجیه‌های متداول برای جرم‌انگاری این قبیل جرایم عبارتند از: فرمانروایی الهی، فرمانروایی عقل کامل، فرمانروایی طبیعی، رضایت، اخلاق مسؤولیت و قاعده حفظ نظام. در این بین اخلاق‌گرایانه‌ترین توجیه، تلفیقی از نظریه اخلاق مسؤولیت و خوانشی متفاوت از قاعده حفظ نظام است که اقتضا دارد تنها رفتارهایی جرم‌انگاری شوند که اوّلاً موجب «اخلال» در نظام سیاسی باشند و موجودیّتِ آن را با خطر جدّی مواجه کنند؛ ثانیاً مقابله کیفری با آن رفتار برای انجام مسؤولیت اداره جامعه و حفظ نظم و سامانِ موجود در آن، «ضرورت» داشته باشد؛ ثالثاً پاسخِ کیفریِ داده‌شده توسّط قانون، با اخلالِ ایجادشده «متناسب» باشد. در غیر این صورت، جرم‌انگاری غیراخلاقی خواهد بود. نگاهی به سیاهه جرایم در قوانین کیفری ایران، حاکی از وجود پاره‌ای مصادیق از این نوع جرم‌انگاری است که بازنگری در آنها ضروری می‌نماید.
واژه‌های کلیدی: جرایم علیه حکومت، جرم‌انگاری، اخلاق‌مداری، ماکیاولیزم، حفظ نظام.
متن کامل [PDF 1044 kb]   (662 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: حقوق کیفری و جرم‌شناسی
دریافت: 1399/5/21 | پذیرش: 1399/8/8 | انتشار: 1400/1/15
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.